Etnologia (i antropologia kulturowa)
Co zaprząta głowy etnologów? Etno-kulturowa różnorodność świata! Człowiek, jako istota kulturowa i społeczna, wraz z całym bogactwem swojego bytowania w różnych zakątkach Ziemi, jest dla nich najciekawszym przedmiotem badań.
Etnologia to jedna z dyscyplin antropologii, a więc nauki o człowieku oraz jego kulturze. Grecka etymologia słowa „etnologia” (gr. Ethnos – lud, naród, plemię) pozwala z łatwością określić zakres tej nauki – w centrum jej zainteresowań znajdują się społeczności, klasyfikowane pod kątem cech kulturowych i środowiskowych, a także związane z nimi kultury. Etnologia odnosi się przy tym zarówno do ludów pierwotnych czy egzotycznych, jak i do współczesnej kultury, w tym masowej i popularnej, wraz z jej przejawami – np. globalizacją. Jest równocześnie, wraz z antropologią kulturową, jedną z najbardziej rozległych dyscyplin humanistycznych, która nie uznaje ograniczeń czasu czy przestrzeni – dla etnologa równie istotne okażą się kwestie Maorysów, Eskimosów czy chłopów w dziewiętnastowiecznej Galicji XIX w., co grupy młodzieżowe we współczesnej Polsce.Jaki powinien być przyszły etnolog?
Kandydat na studia etnologiczne powinien bez wątpienia przejawiać zainteresowanie innymi kulturami i być „ciekawym świata”. Zmysł obserwatorski i umiejętność uzyskiwania pożądanej informacji okażą się niezwykle ważne podczas etnologicznych prac terenowych, podobnie zresztą jak zdolność ich opisu – za pomocą słowa czy obrazu. Przyszli etnologowie powinni również lubić czytać i z chęcią zgłębiać zagadnienia omawiane podczas studiów – oczytanie i humanistyczna erudycja to cenne atuty etnologa. Otwartość, tolerancja – bez tych cech praca etnologa jest niemalże niemożliwa.Organizacja studiów, specjalności
Etnologia znajduje się przede wszystkim w ofercie uczelni państwowych. Studia podjąć można w trybie stacjonarnym (dziennie) lub niestacjonarnym (wieczorowo, zaocznie). W odniesieniu do postanowień systemu bolońskiego zorganizowane są dwustopniowo, co znaczy, że po ukończeniu studiów I stopnia, podjąć można studia II stopnia (również wtedy, gdy studia I stopnia ukończono na innym kierunku).Niektóre uczelnie proponują swoim studentom wybór specjalności w ramach kierunku „etnologia”. Oto przykładowe specjalności:- antropologia kulturowa;- antropologia ludów morza;- antropologia Kaszub i Pomorza;- komunikacja międzykulturowa;- turystyka międzynarodowa;- specjalność nauczycielskai inne.Program studiów
Program studiów etnologicznych I i II stopnia przewiduje zajęcia dydaktyczne realizowane w formie wykładów, ćwiczeń, konwersatoriów i seminariów. Są to zajęcia z następujących przedmiotów:- filozofia;- logika;- filozofia kultury;- teoria kultury;- socjologia;- etnologia;- antropologia kulturowa;- etnologia świata, Europy i Polski;- metodologia i metody badań empirycznych;- historia i teoria etnologii i antropologii kulturowej;- antropologia wspólnot kulturowych miejskich i wiejskich;- antropologiczna interpretacja zjawisk kulturowych;- antropologia kultury współczesnej;- antropologia tożsamości;- antropologia stosowana;- współczesne nurty myśli antropologiczneji inne.W toku studiów realizowane są również przedmioty specjalnościowe oraz przedmioty fakultatywne. Studenci biorą także udział w badaniach terenowych. Muszą też zaliczyć praktyki.Gdzie do pracy po etnologii?
Gdzie znajdą pracę etnolodzy? Zatrudniają ich między innymi instytucje kulturalne, instytucje naukowe, instytucje oświatowe, instytucje turystyczne, muzea etnograficzne i regionalne, skanseny, szeroko rozumiane media, branża reklamowa, marketing, public relations oraz instytuty badające opinie publiczną. Etnologów przyjmuje się również do pracy w instytucjach oraz urzędach, w których – z uwagi na charakter ich działalności – zatrudniani są specjaliści do spraw społecznych i kulturowych, a także w organizacjach pozarządowych. Niektórzy absolwenci podejmują pracę badawczą i kontynuują naukę na studiach III stopnia (doktoranckich).Rekrutacja
Z uwagi na fakt, że etnologię zalicza się do kierunków humanistycznych, można by się spodziewać, że w rekrutacji brane będą pod uwagę wyniki z egzaminów maturalnych z przedmiotów takich jak: język polski, historia, wiedza o społeczeństwie, wiedza o kulturze, historia sztuki czy nowożytne języki obce. Co prawda Uniwersytet Wrocławski przeprowadza nabór kandydatów na studia na podstawie wyników z języka obcego (cześć pisemna) oraz – do wyboru – języka polskiego lub geografii lub historii lub historii sztuki lub wiedzy o społeczeństwie, ale Uniwersytet Jagielloński rekrutuje już w oparciu o wyniki z języka obcego oraz dwóch innych, dowolnie wskazanych przez kandydata przedmiotów (może on wskazać nawet matematykę i informatykę). Sporą dowolność we wskazywaniu przedmiotów, w oparciu o które kwalifikuje się kandydatów na studia, mają także przyszli studenci Uniwersytetu Gdańskiego.
